هراس (ترس شدید یا فوبیا)

هراس (ترس شدید یا فوبیا) به نحوی است که فرد باید در موقعیت قرار بگیرد و یا اینکه در انتظار آن موقعیت باشد. در غیر این صورت نشانه ای از آن نخواهد بود.

هراس (ترس شدید یا فویبا) سه نوع است:

1- هراس ساده (به یک شی یا موقعیت ترسناک محدود می شود، مانند ترس از عنکبوت یا حیوانات، ترس از بلندی، ترس از دیدن خون)

2- هراس اجتماعی این هراس پیچیده ترند (زیرا بر رویدادهای غیرقابل مشاهده مانند ارزیابی منفی، طرد شدن از جانب دیگران، مورد انتقاد قرار گرفتن و …. می باشد).

هراس اجتماعی هم ممکن است، متوجه جنبه های خاصی از تعاملهای اجتماعی، از قبیل: سخن گفتن، غذا خوردن و یا نوشتن در حضور جمع گردند. در این صورت به دلیل آنکه در موقعیتهای خاصی رخ می دهد، در دسته هراس های ساده قرار می گیرد.

3- بیرون هراسی: اضطراب فرد زمانی بالا می رود، که از محل امن خود مثلا خانه خود دور شده باشد. یا اینکه در مکانهای شلوغ و یا فضای بسته قرار بگیرد (مثل آرایشگاه ها، فروشگاه ها، سینما و…). در این صورت فرد اگر نتواند از موقعیتی که در آن قرار گرفته فرار کند ممکن است دچار حملات اضطرابی شدید شود، و کنترل خود را از دست بدهد. دچار حالت غش یا ضعف شود.

برخی از این بیماران اگر شخص مطمئنی همراهشان باشد و یا اینکه اگر کالسکه بچه را حمل کنند یا چتری بر دست داشته باشند، دچار اضطراب کمتری می شوند.

اگرچه علت دقیق هراسها مشخص نیست، اما عموما ترسها اکتسابی تلقی می شوند. عموما ترسها شرطی سازی شده و یا اینکه بر اساس انتقال اطلاعات و یا آموزشها یاد گرفته اند. هراس یا ترسها به تدریج از دوران کودکی شروع می شود.

مثلا کودکی که با دم سگ بازی میکند و یکمرتبه سگ او را گاز میگیرد، باعث می شود در بزرگسالی همچنان از سگ ترس داشته باشد. و این احتمال نیز وجود دارد که شاید به هیچوجه گاز گرفتن سگ را به خاطر نیاورد.

حالتهایی که در هنگام ترس شدید و یا هراسها اتفاق می افتد:

از لحاظ فیزیولوژیک شامل:

ضربان قلب بالا می رود

تعریق

لرز

از لحاظ رفتاری شامل:

فرار

میخکوب شدن

کمک خواستن

و …

از لحاظ ذهنی شامل:

ممکن است یکدفعه بیفتم و نتونم فرار کنم و….

وحشتناک است

دستپاچگی

عامل تداوم بخش یا نگهدارند هراس (ترس شدید یا فوبیا) چیست؟

اجتناب مهم ترین عامل تداوم بخش اصلی به حساب می آید.

شک داشتن در مورد اینکه آیا همیشه می تواند این کار را انجام دهد؟

قدم اول در درمان هراس یا ترس ها

عوامل خارجی در پایدار ماندن این ترسها بسیار مهم می باشد. مثل اسنکه کارهایی که نزدیکان انجام می دهند، تا فرد احساس امنیت بیشتری کند. مثلا به جای او کارها را انجام می دهند تا از روبرو شدن با محرک ترسناک جلوگیری کنند. و هرچه این ترس و هراس زمان بیشتری در فرد بماند فرد بیشتر احساس وحشت بیشتر می کند و درمان سخت تر اتفاق می افتد.

هر چه بیشتر فرد در این هراسها و ترسها بماند بیشتر به جزییات آن فکر می کند، و اضطرابش ناخوداگاه بیشتر و بیشتر می شود.

فوبیای اجتماعی